گنجینه های مدیریت وب سایت رسمی مهندس افسریان
شکل دادن فلزات در حالت جامد
منظور از شکل دادن ، یک فرآیند تولید است که باعث می شود روی قطعه جامد شکل ماندگاری ایجاد شود.
در روش های مختلف تغییر شکل حالت جامد ، می توان با بهره گیری از خاصیت سیلان پلاستیکی برخی مواد ( معمولاً فلزات) بدون از دست دادن دیگر خواص ماده ، قطعات مورد نیاز را تولید کرد. در این روش صرفاً با جریان دادن مواد به شکل دلخواه بدون اتلاف قابل ملاحظه‌ای از ماده ، می توان قطعه مورد نظر را تولید نمود.
در میان روش های پیشرفته صنعتی ، شکل دادن به فلزات با وسایل مکانیکی چه سرد و چه در حالت گرم تکنیکی است که از آن زیاد استفاده می شود. در روش های مختلف شکل دادن فلزات از خواص پلاستیکی آنها استفاده شده و به علت همین خاصیت است که می توان فلزات را بی آنکه در آنها پارگی به وجود آید به شکل های گوناگون در آورد. در هنگام شکل دادن فلزات همچنین ساختمان و خواص مکانیکی فلز تغییر می کند.
با توجه به نوع فرآیند و وضعیت مختلف تنش و کرنش به کار بردن نیرو برای تغییر شکل می تواند با شیوه های مختلف انجام گیرد . عمده‌ترین فرآیندهای شکل دادن عبارت است از :
۱-Rolling
در این عمل قطعه فلزی ضمن عبور از میان غلتکهای گردان ماشین‌نورد زیر فشار قرار می‌گیرد و به فرم مورد نظر در می آید.
۲-Drawing :
اصولاً عملی است که در آن قطعه فلزی از میان سوراخ تنظیم شده ای که در یک صفحه فولادی تعبیه شده می گذرد.
۳-Extrusion
در این عمل قطعه فلز جامد را که در داخل محفظه ای جای گرفته با فشار زیاد از میان سوراخی به قطر کوچکتر از قطر قطعه عبور میدهند.
۴– stamping
پرسکاری ورق که غالباً به کمک سنبه و ماتریس در حالت سرد انجام می‌شود ، پرسکاری یکی از روش های بسیار متداول در ساخت قطعات پیچیده ای است که دیواری نازکی دارد . چون قطعه کار را قبلا گرم نمی کنند ، بنابراین کار تمام شده دارای تلرانس مطلوبی بوده و سطح پرداخت آن واقعا عالی است.
عملیات ورقکاری اصولاً به وسیله پرس انجام می‌شود و ابزارهای به کار گرفته شده سنبه و قالب ( ماتریس) می‌باشند .که سنبه (Punch) قسمت مثبت و قالب (die) قسمت منفی دستگاه پرس می باشد.
در ورقکاری نسبت مساحت سطح به حجم ورق بیشتر است .
۵- ( Bending) :
خم کردن روشی است که فقط در یک جهت می‌توان شکل ایجاد کرد. در واقع ، عمل خمکاری یک نوع شکل دادن در امتداد خط مستقیم است که پیرامون یک محور خم می شود به حالت های U وV شکل است.
۶-( Deep drawing)
از این فرآیند برای کشیدن ورق های نازک و صفحات استفاده می شود در واقع نوعی فرایند شکل دادن در محدوده پلاستیک نمودار تنش و کرنش است که طی آن ورقه نازک و صفحه فلزی در اثر جریان یافتن فلز در فضای خالی بین سنبه و قالب به شکل سه بعدی توخالی در می آید که در بیشتر موارد عمق قسمت توخالی چندین برابر ضخامت دیواره است .
۷- forging :
در این عمل قطعه مورد نظر بر اثر ضربات پتک یا پرس تغییر شکل پیدا می‌کند . اگر آهنگری با قالب تخت باشد به آن آهنگری آزاد Forging می گویند. اما اگر از قالب های مخصوصی برای این کار استفاده شود عمل را پرسکاری Stamping می‌نامند.
