گنجینه های مدیریت وب سایت رسمی مهندس افسریان
مکان یابی کارخانه به موضوع در سطح کلان مربوط می شود و طراحی کارخانه به موضوع در سطح اجزای خرد مربوط است .
توجیه اندازه و محل
عواملی که در تعیین مکان کارخانه تاثیر به سزایی دارند:
۱-نوع فعالیت
- به نسبت کار طلبی به سرمایه طلبی
- میزان نیاز به نیروی متخصص یا کارگر ساده
- در نظر گرفتن ملاحظات جمعیتی و بومی منطقه
۲-محل منابع اولیه ، محل تولید ، بازار فروش ، نحوه توزیع
- آیا محل مورد نظر با توجه به منابع اولیه تعیین می گردد یا با در نظر گرفتن بازارهای فروش و تعیین محل های که مخارج حمل و نقل حداقل است .
- امکانات حمل و نقل ، علاوه بر تسهیلات موجود حمل و نقل باید امکان ایجاد تسهیلات جدید نیز بررسی گردد .
- سیاست های عدم تمرکز ( اشتغال ، مسکن ، بهداشت ، آموزش و پرورش ، شرایط زندگی و … )
از مهم ترین عناصر به هنگام احداث یک کارخانه هزینه های مربوط به حمل و نقل در آن است برای
انتخاب مکان مناسب باید سه مورد را در نظر گرفت؛
_ دسترسی و نزدیکی به تامین کنندگان
در صورتی که مصرف برخی مواد اولیه مصرفی کارخانه زیاد است، بهتر است برای جلوگیری از هزینه های اضافه حمل و نقل ،تاحد امکان
کارخانه در نزدیک تامین کنندگان اصلی احداث شود؛ مثالً کارخانه لبنیات نزدیک دامداری های صنعتی بزرگ ،کارخانه تن ماهی در
نزدیک شیالت و دریاها ،یا مثالً اگر نیمی از محصوالت و مواد اولیه مورد استفاده کارخانه شما فوالد است، بنابراین این محلی برای
احداث کارخانه انتخاب شود که فولاد مورد نیاز از آنجا تهیه گردد.
طرح شماتیک کارخانه ی تولید آبمیوه نزدیک باغات میوه
_دسترسی و نزدیکی به بازار مصرف مشتری
رعایت حقوق مشتری از جمله نکاتی است که باید در هر کسب و کاری آن را رعایت کرد اما در شرایطی برخی از
مشتریان نسبت به گروه های دیگر از اولویت بیشتری برخوردار هستند به عنوان مثال اگر سهم خرید بیش از نیمی از
محصوالت کارخانه ی شما متعلق به مشتریانی است که ازلحاظ مسافت فاصله بسیار دورتری نسبت به محل احداث
کارخانه شما دارند در این صورت می توانید هزینه های ارسال و تحویل کاال را تقبل کنید تا بازار خود را از دست ندهید.
نمونه هایی از احداث کارخانجات در محل نامناسب، کارخانه تولید فوالد و چدن آمل است که در شمال کشور احداث
شده بازار مصرف آن در خودروسازی کرج و ایران خودرو است و تامین مواد اولیه آن از جنوب و مرکز کشور می باشد.
شرکت فراصنعت آمل (گروه کارخانجات آمل در شهر آمل)
_ دسترسی به نیروی کار ماهر
تامین نیروی کار ماهر یکی از جدی ترین مسائل در هر کشوری به شمار می رود حتی می توان گفت بر اساس آمارهای۲۰۱۸ شرکت های
بزرگی مانند وسازمان موسسه های تولیدی آمریکا، بیش از ۲ میلیون پست شغل در واحدهای تولیدی در سرتاسر آمریکا تا
ده سال آینده خالی خواهند شد.
دو علت اساسی کمبود نیروی انسانی:
۱_افزایش روز افزون تعداد بازنشستگان
۲_کمبود نیروی کار مناسب و با تجربه به همراه دانش فنی کافی برای جایگزین کردن بازنشستگان
دسترسی به نیروی کار ماهر
۳- ملاحظات مالی ، قابلیت گسترش مرحله ای
- قوانین و امتیازات توسعه ایی مناطق جغرافیایی
- تسهیلات و هزینه های توسعه
۴- روش های تولید
- ملاحظات در خصوص آلایندگی هوا
- ملاحظات مصرف آب در پروسه تولید
۵-میزان مصرف انرژی ها:
ازجمله هزینه هایی که میزان سوددهی یک طرح تولیدی را تحت تاثیر قرار می دهد،هزینه های مصرف انرژی
است.
انتخاب موقعیت جغرافیایی مناسب برای دسترسی بهتر به انرژی،حتی اگر در کوتاه مدت حائز اهمیت نباشد ،ازهزینه های تحمیل شده در
درازمدت جلوگیری میکند. این هزینه ها میتواند ناشی از عدم اشراف به شرایط منابع انرژی و یا سیاست های منطقه ای و دولتی در آن منطقه
باشد.
اولویت مناطق کشور از نظر خطوط انتقال برق ، گاز و وضعیت مناطق از نظر منابع آب باید بررسی گردد و محل احداث کارخانه ها بر اساس
میزان مصرف سه انرژی ذکرشده در باال مشخص گردد مثالً کارخانه فوالدسازی که برای هر کیلوگرم فوالد ۸ لیتر آب نیاز دارد، نزدیک بودن
به دریای جنوب که دسترسی به آب خلیج فارس و منابع نفت و گاز طبیعی بیشتر است ، احداث شود .
تصویر-۱ :۱ کارخانه ی فوالد هرمزگان د رجنوب کشور